กิจกรรมท้ายบทเรียน

กิจกรรมฝึกฝนท้ายบท

คำถาม/กิจกรรมที่ 1: ยกตัวอย่างสถานการณ์ในโลกออนไลน์ที่คุณต้องใช้ สิทธิและความรับผิดชอบดิจิทัล พร้อมอธิบายว่าคุณจะปฏิบัติตัวอย่างไรในสถานการณ์นั้นเพื่อรักษาสมดุลของสิทธิและหน้าที่
คำแนะนำ: ลองนึกถึงสถานการณ์จริง เช่น มีคนส่งข้อความมาขอข้อมูลส่วนตัวของคุณ หรือต้องตัดสินใจแชร์โพสต์วิพากษ์วิจารณ์ประเด็นสาธารณะบางอย่าง อธิบายสิทธิที่เกี่ยวข้อง (เช่น สิทธิความเป็นส่วนตัว, เสรีภาพการแสดงออก) และบอกวิธีที่คุณจะแสดงความรับผิดชอบในกรณีนั้น (เช่น ปฏิเสธการให้ข้อมูลส่วนตัวเพื่อความปลอดภัย, แสดงความคิดเห็นด้วยถ้อยคำสุภาพและมีข้อมูลสนับสนุน เป็นต้น)

คำถาม/กิจกรรมที่ 2: อ่านบทสนทนาสมมติด้านล่างระหว่าง สมชาย และ สมหญิง ในกลุ่มแชท และระบุอย่างน้อย 3 ข้อที่สมชายควรปรับปรุงตามหลัก มารยาทดิจิทัล พร้อมทั้งแนะนำแนวทางที่เหมาะสมแทน
สถานการณ์สมมติ:
สมชาย: (พิมพ์เป็นตัวพิมพ์ใหญ่ทั้งประโยค) “เธอนี่ไม่รู้อะไรเลยนะ ข่าวนี้ฉันโพสต์ไปตั้งแต่เมื่อวานแล้ว!!”
สมหญิง: “เราว่าข่าวนี้ข้อมูลยังไม่น่าถูกต้องเลยนะ ควรเช็กก่อนแชร์รึเปล่า?”
สมชาย: “เงียบไปเลยน่า เรื่องของฉัน เว็บนี้เขาบอกมา เชื่อได้!” (โพสต์ลิงก์จากเว็บที่ไม่น่าเชื่อถือ พร้อมอีโมจิหัวเราะเยาะ)
คำแนะนำ: จากบทสนทนา จะเห็นว่าสมชายมีพฤติกรรมที่ขัดกับมารยาทดิจิทัลหลายจุด เช่น ใช้ตัวอักษรใหญ่เสมือนตะโกน, พูดจาไม่สุภาพและดูถูกผู้อื่น, แชร์ข่าวโดยไม่ตรวจสอบแหล่ง เป็นต้น ให้ผู้อ่านลองระบุสิ่งที่ไม่เหมาะสมเหล่านี้ (อย่างน้อย 3 ข้อ) และเสนอว่าควรแก้ไขอย่างไร เช่น สมชายควรใช้คำพูดสุภาพและรับฟังความเห็น, ควรตรวจสอบข่าวก่อนแชร์, ไม่ใช้ตัวพิมพ์ใหญ่ทั้งประโยค เป็นต้น

คำถาม/กิจกรรมที่ 3: ลองประเมินตนเอง ว่าคุณมีคุณลักษณะของ พลเมืองดิจิทัลที่ดี ครบถ้วนหรือยัง โดยตอบคำถามต่อไปนี้ด้วยตนเอง: (1) คุณเคยแชร์อะไรออนไลน์โดยไม่ตรวจสอบข้อมูลก่อนหรือไม่ แล้วผลเป็นอย่างไร? (2) คุณจัดการเวลาออนไลน์-ออฟไลน์ของตัวเองอย่างไร ให้สมดุล (ยกตัวอย่างวิธีที่คุณใช้ เช่น จำกัดเวลาเล่นมือถือก่อนนอน เป็นต้น)? (3) หากพบเห็นคนถูกกลั่นแกล้งบนโลกออนไลน์ คุณคิดว่าคุณควรทำอะไร และจะทำหรือไม่?
คำแนะนำ: คำถามเหล่านี้ไม่มีถูกผิดตายตัว แต่เป็นการชวนให้คุณสำรวจนิสัยและทัศนคติการใช้งานดิจิทัลของตนเองอย่างจริงใจ จากนั้นลองคิดว่าพฤติกรรมใดที่ควรปรับปรุงเพื่อให้เป็นพลเมืองดิจิทัลที่ดีขึ้น เช่น ถ้าคุณเคยแชร์ข้อมูลผิด ลองตั้งปณิธานว่าจะตรวจสอบก่อนแชร์เสมอ, ถ้าใช้เวลาออนไลน์มากไป จะลองกำหนดตารางชีวิตใหม่, หรือหากยังไม่กล้าแสดงจุดยืนต่อการกลั่นแกล้ง อาจต้องฝึกวิธีรายงานหรือขอความช่วยเหลือจากผู้ใหญ่เมื่อเจอเหตุการณ์ เป็นต้น